Sodyum Nedir?
Sodyum, suyun vücutta dağılımında çok önemli rolü olan bir mineraldir. Sodyum asit-baz dengesinin korunmasına yardımcı olur, kas kasılmasının ve sinir uyarılarının iletilmesinde gereklidir. Sağlık için çok faydalı bir mineral olan sodyum değerlerinin yüksek olmasının olumsuz sonuçları da bulunmaktadır. Sodyum, hücre dışı sıvı hacmini koruyan ve böylece etkin kan hacmini ve kan basıncını destekleyen bir elektrolittir. Sodyum vücudun su dengesinde, kan basıncının düzenlenmesinde, kas ve sinir hücrelerinin işleyişinde önemli rol oynar. Sodyum esas olarak tuz içeren gıdalar yoluyla emilir.
Sodyum Yüksekliği Neden Olur?
Vücutta su tutulumu ve kan basıncını artırarak yüksek tansiyona ve osteoporoza neden olabilir. Yüksek tansiyon; felç, kalp hastalığı ve böbrek hastalığı için önemli bir risk faktörüdür. Ayrıca sodyum yüksekliği, mide bulantısı, kusma, kasılmalar, ateş solunum problemlerine neden olabilmektedir.
Sodyum yüksekliğinin (hipernatremi) olası nedenleri arasında yeterince su içmeme veya susuzluk hissetmeme, çok sık idrara çıkma, hastalık ve ilaç kullanımlarına bağlı aşırı sıvı kaybı, aşırı tuz tüketimi ve antidiüretik hormonun (ADH) yetersiz etkisi bulunmaktadır.
Sodyum Düşüklüğü Neden Olur?
Kandaki sodyum değerinin altında olması sodyum düşüklüğü anlamına gerekmektedir. Sodyum düzeyinin referans değerinin altında olması durumu ciddi sağlık sıkıntıları yaratabilmektedir.
Sodyum eksikliği; aşırı terleme, aşırı su tüketimi ( özellikle sıcak havalarda), böbrek, kalp, hormonal hastalıklar ve kullanılan diüretik ilaçlar nedeniyle görülebilir.
Kandaki sodyum eksikliği hafifse belirtiler de hafiftir; mide-bağırsak bölgesini etkileyerek bulantı ve kusmaya neden olur.
Sodyum eksikliği orta düzeyde ise; baş ağrısı, titreme nöbetleri, kas krampları, reflekslerde yavaşlık ve şiddetli uyku hali hissedilebilir.
Hiponatremi ise kandaki sodyum seviyesinin çok düşük olmasıdır. Hiponatremi komaya veya ölüm tehlikesine neden olabilir. Özellikle ileri yaştakiler, yetersiz beslenenler, böbrek, kalp, karaciğer, solunum yetmezliği, endokrin problemleri (tiroid, diyabet), kanser gibi kronik hastalıkları olanlar sodyum düşüklüğü açısından risk altındadır.